Gepubliceerd op: 11-08-2021
Bij leren en ontwikkelen denken we vaak aan een training of cursus. Zorgorganisatie Ons Tweede Thuis onderzocht hoe leren er nog meer uit kan zien. Dat leidde onder meer tot het boekje ‘Vitamine D’, waarbij D staat voor de driehoek van cliënten, verwanten en begeleiders. “Vitamine D zorgt ervoor dat we elkaars perspectief op een nieuwe en leuke manier leren kennen en de tijd nemen om oprecht geïnteresseerd te zijn”, aldus Elize Middelhoven, Hoofd Behandeling. Ervaringsdeskundige Bram van Schagen: “De zorg wordt beter als begeleiders goed op de hoogte zijn van hoe een cliënt in elkaar zit.”
“Aandacht en tijd is het kostbaarste dat cliënten, begeleiders en verwanten elkaar kunnen geven”
Persoonsgerichte zorg gaat over een goed leven voor iedereen met een beperking. Het vraagt om doorlopende afstemming tussen cliënt, begeleider en verwant/vertegenwoordiger en om voortdurend leren van en met elkaar. Dat is één van de uitgangspunten bij het project Goed Werk van Ons Tweede Thuis. “We hebben leerlandschapsessies gehouden om ideeën op te halen over hoe we het leren in de driehoek vorm en inhoud kunnen geven”, vertelt Elize Middelhoven die als Hoofd Behandeling deel uitmaakt van het kernteam Goed Werk. “De startsessie ging over leervoorkeuren en hoe je van elkaar kunt leren in het dagelijks leven, op een informele en prikkelende manier. Want leren gaat niet alleen over wat je aangereikt krijgt in een training of cursus, maar ontstaat in onderling contact. Leren door te doen gaat de hele dag door, tussen begeleiders onderling en met cliënten en verwanten. Wederkerig en gelijkwaardig. We willen inspireren om daar bewuster mee bezig te zijn.”
‘Leren door te doen gaat de hele dag door, tussen begeleiders onderling en met cliënten en verwanten.’
Vanuit de leerlandschapsessies zijn meerdere middelen ontwikkeld. “Uit de sessies kwamen mooie ideeën naar voren en daar zijn we mee verder gegaan”, aldus Elize. “Zo hebben we een strippenkaart gemaakt met zeven leersuggesties, zoals kijkje in de keuken bij een ander team of deelname aan een symposium. Verder hebben we een ganzenbordspel ontwikkeld rondom de Wet zorg en dwang, zodat begeleiders, cliënten en verwanten op een ludieke manier in gesprek kunnen gaan over vrijheidsvergroting en onvrijwillige zorg. Ook hebben we aandacht voor leerstijlen, omdat het belangrijk is dat je nagaat hoe je zelf het beste tot leren komt. Al die middelen inclusief het Vitamine-D-boekje, hebben we bij elkaar gebracht in de leerbox Goed Werk en uitgereikt aan de teams die ermee gaan experimenteren.”
‘Wat is een blij moment in je werk of in het wonen bij ons, waar je dankbaar voor bent?’
Vitamine D is van iedereen
Het Vitamine-D-boekje staat vol vragen en opdrachten en is van iedereen in het team, inclusief cliënten en verwanten. Iedereen mag erin schrijven, tekenen en ermee aan de slag gaan. Ervaringsdeskundige Bram van Schagen was één van de eerste die het boekje ontving. “De vragen en opdrachten in het boekje zijn heel uiteenlopend”, zegt hij. “Ik denk dat dat goed is –als je het één niet leuk vindt, dan misschien wel het andere. Er staan opdrachten in die heel nuttig kunnen zijn en waar begeleiders veel van kunnen leren. Bijvoorbeeld: Neem vandaag een half uur écht de tijd om een activiteit te doen met een cliënt. Wat heb je gedaan en wat heeft het jou gebracht? Of: Wat is een blij moment in je werk of in het wonen bij ons, waar je dankbaar voor bent? Dat vind ik goede vragen.”
‘We doen al zoveel digitaal, het is goed om iets fysieks te hebben.’
Ons Tweede Thuis koos bewust voor een boekje. “We doen al zoveel digitaal, het is goed om iets fysieks te hebben”, vervolgt Elize. “Het boekje nodigt uit tot creativiteit. Het is leuk om er zelf mee bezig te zijn en om te zien en te lezen wat anderen ermee doen. Plezier is een belangrijke drijfveer. De opdrachten zetten je op een creatieve manier aan het denken over samenwerken in de driehoek en persoonsgerichte zorg. Het gaat om vonkjes van plezier met cliënten, collega’s en verwanten.”
‘Het gaat om vonkjes van plezier met cliënten, collega’s en verwanten.’
Enthousiastelingen houden boekje levend
De eerste Vitamine-D-boekjes zijn inmiddels verspreid bij Ons Tweede Thuis. “Elk team wijst zelf een enthousiasteling aan die het boekje levend houdt”, aldus Elize. “Verder zijn er ambassadeurs die de boekjes volgen en kijken of het lukt om ermee aan de slag te gaan. Ook houden we feedbackrondes om te zien wat het boekje heeft opgeleverd en of er nog aanpassingen nodig zijn aan de leerboxen.”
‘Elk team wijst zelf een enthousiasteling aan die het boekje levend houdt.’
Bram denkt dat het boekje zijn weg wel zal vinden in de organisatie, als het doel duidelijk is voor de deelnemers. “Vertel wat de bedoeling is van Vitamine D, dat het verbetering van de zorg kan opleveren. De visie van een cliënt kan heel anders zijn dan van de begeleiding. Bijvoorbeeld: als een cliënt goed gedijt in een huis dat een beetje rommelig is, dan is dat zo. Het kan als dwang voelen, wanneer de cliënt toch moet opruimen van de begeleiding. Als de begeleiding beter op de hoogte is van hoe een cliënt in elkaar zit, wordt de zorg ook beter. Daar kun je achter komen door de opdrachten in het boekje.”
‘Op deze manier kunnen we extra aandacht hebben voor dingen die belangrijk zijn in het leven van de cliënt.’
Elize ziet nu al dat Vitamine D aanzet tot andere gesprekken en ervaringen. “En hoe meer we met elkaar verschillende ervaringen opdoen, hoe beter we de samenwerking in de driehoek kunnen vormgeven. Dat is het doel. Op deze manier kunnen we extra aandacht hebben voor dingen die belangrijk zijn in het leven van de cliënt. Aandacht en tijd is het kostbaarste dat cliënten, begeleiders en verwanten elkaar kunnen geven.” En Bram besluit: “Vitamine D is voedingstof, voor de driehoek van cliënt, begeleiding en familie.”
Deel deze pagina via:
