Gepubliceerd op: 19-05-2021
Hoe kunnen we de maaltijden smakelijker, gezonder én gezelliger maken? Met die vraag ging de centrale cliëntenraad (CCR) van Middin aan de slag. CCR-lid Eric vertelt: “Cliënten willen zelf meedenken over het menu, zelf maaltijden klaarmaken. Het bestuur vond het een goed idee. Toen hebben we het Ikkookkratje bedacht.” Het kratje helpt cliënten zelf verse en gezonde maaltijden te bereiden. Begeleider Susanne Duijndam coördineerde de uitwerking van het idee. Dominique is één van de enthousiaste gebruikers.
“Ik ben er trots op dat ik met het Ikkookkratje nu zelf m’n roti en risotto maak”
Cliënten van Middin waren niet zo tevreden over de maaltijden. “Daar wilden we wat aan doen”, vertelt Eric, die lid is van de centrale cliëntenraad. De leden van de CCR gingen bij 17 locaties op bezoek en aten mee. Zo hoorden ze wat de cliënten van Middin graag willen. Zelf kiezen wat ze eten en zelf koken waren twee belangrijke wensen.
“We hebben een film gemaakt over ons onderzoek en lieten dat aan het bestuur zien. Het bestuur was onder de indruk. Toen hebben we de projectgroep ‘Gastvrij eten en drinken’ opgericht en zijn we onze adviezen gaan uitwerken.”
‘Cliënten vinden het fijn dat ze gezond eten en dat ze leren om zelf een maaltijd te maken. Het geeft ze een gevoel van trots.’
Susanne wilde graag meewerken in de projectgroep. “Cliënten hebben regie over hun eigen leven, maar dit brengt soms ook uitdagingen met zich mee, zoals bijvoorbeeld zelf een gezonde maaltijd verzorgen. Er zijn cliënten die maar één keer per dag eten of voornamelijk kant-en-klaar-maaltijden kopen. Daardoor kunnen gezondheidsproblemen ontstaan, zoals overgewicht, ondergewicht of ziektes als diabetes. We vonden dat het beter moest. In de projectgroep is toen het idee ontstaan voor het Ikkookkratje.”
‘Cliënten hebben regie over hun eigen leven, maar dit brengt ook uitdagingen met zich mee, zoals zelf een gezonde maaltijd verzorgen.’
Leuk om met het kratje te starten
Het idee van het Ikkookkratje is in de projectgroep verder uitgewerkt. “We hebben bij Middin veel mogelijkheden om dingen zelf te maken. Op een werklocatie van Middin maken cliënten de kratjes en op een andere werklocatie worden de schorten en pannenlappen met ‘Ik kook’ erop gemaakt. In de kratjes doen we ook nog andere kookspullen, zoals een maatbeker en een pollepel. Het ziet er allemaal heel mooi uit. We willen dat cliënten het leuk vinden om met het kratje te starten.”
Dominique is één van de eerste gebruikers van het Ikkookkratje. Hij vertelt hoe het werkt: “Je meldt je eerst aan en dan kan je bijvoorbeeld aangeven of je je groenten gesneden wilt hebben of dat je die thuis zelf wilt snijden. Als je hebt opgegeven krijg je het kratje. Daarin zit ook een map waar je je recepten in kan doen. En er zitten praatplaten in de map over gezond eten en informatie van het voedingscentrum. Op het maandmenu staat wat je op welke dag kan koken. Het maandmenu staat vast. Maar je kunt zelf kiezen op welke dag je meedoet en dat vind ik fijn. Zelf kook ik altijd op maandag en vrijdag met het Ikkookkratje. Dan ga ik zelf het tasje met de ingrediënten halen.”
Ondersteuning op maat
Het Ikkookkratje ging als pilot van start op een locatie voor zelfstandig wonen. “Wanneer de cliënten hun tasje voor het eerst komen halen, kunnen de begeleiders met hen bespreken wat ze nodig hebben om te starten met het Ikkookkratje”, vertelt Susanne. “Misschien kan de cliënt meteen zelf aan de slag. Als een cliënt in het begin liever met iemand samen kookt, kan dat ook. We ondersteunen met het Ikkookkratje op maat.”
‘Je kunt zelf kiezen op welke dag je meedoet en dat vind ik fijn. Zelf kook ik altijd op maandag en vrijdag met het Ikkookkratje.’
In het tasje zitten telkens alle afgepaste ingrediënten voor één maaltijd en een recept. “De recepten zijn kort en bondig” vervolgt Susanne. “Bovendien staat er een QR-code bij. Daarmee kunnen cliënten een instructievideo op Youtube bekijken, waarin alle stappen worden doorlopen. Het maken van de recepten en video’s is veel werk. Gelukkig hebben we vier stagiaires van de opleiding Voeding en Diëtetiek die dit voor ons doen. Het vullen van de tasjes doen we samen met de cliënten op de locatie. Het moet heel precies gebeuren. In de toekomst willen we hiervan misschien wel een leerwerkplek maken.”
‘Als een cliënt in het begin liever met iemand samen kookt, kan dat ook. We ondersteunen het Ikkookkratje op maat.’
Gevoel van trots
Dominique is enthousiast over het kratje. “Ik vind het heel leuk dat we hiermee zijn begonnen, ik ben trots dat ik nu zelf roti en risotto maak.” En ook Eric gebruikt het Ikkookkratje: “Ik vind het echt helemaal top, het is voor cliënten zoals wij heel fijn om zelf te leren koken, met alle filmpjes erbij.” Dat is ook wat Susanne hoort van andere gebruikers. “Cliënten vinden het fijn dat ze op hun eigen tijd kunnen gaan koken. Ze vinden het ook prettig dat ze gezond eten en dat ze leren om zelf een maaltijd te maken. Het geeft ze een gevoel van trots.”
‘Ik vind het echt helemaal top, het is voor cliënten zoals wij heel fijn om zelf te leren koken.’
In de pilot kwamen ook punten naar voren die beter kunnen. “Sommige deelnemers geven aan dat ze soms niet weten wat wat is. Dan staat in het recept dat ze de dille moeten pakken, maar weten ze niet wat dille is. Daarom zetten we nu een letter in het recept bij het ingrediënt. Die letter staat ook op het bakje waar het ingrediënt in zit. Zo verbeteren we steeds verder.” Eric heeft daarbij een goede tip: “Gebruik bakjes die we kunnen recyclen, zodat we niet zoveel milieuvervuiling hebben.”
Meer smaak, meer plezier
Al met al is het Ikkookkratje een succes. Cliënten eten met meer smaak en plezier én ze eten gezonder. Daarom wil Middin gaan opschalen en via meer locaties Ikkookkratjes uit gaan geven, zodat meer cliënten hier gebruik van kunnen maken. “Verder willen we blijven verbeteren”, aldus Susanne. “We denken bijvoorbeeld ook na over sfeer. We willen een filmpje maken over hoe je de tafel gezellig kunt dekken. En we blijven zoeken naar recepten van verschillende culturen. Doordat deelnemers verschillende gerechten maken, gaan ze meer dingen proeven en proberen.”
‘Van mij mogen er ook wel eens moeilijke recepten in het Ikkookkratje.’
Dominique is intussen fan geworden van roti en risotto. En omdat hij al een stuk vaardiger is geworden in de keuken, mag het van hem allemaal nog uitdagender. Hij heeft dan ook een wens: “Van mij mogen er ook wel eens moeilijke recepten in het Ikkookkratje.”