Gepubliceerd op: 18-05-2021
“Ik heb het in het begin erg gemist dat ik met een andere moeder kon praten. Gewoon, voor antwoorden op vragen waar je mee zit. Ouders onderling hebben aan een paar woorden genoeg om te begrijpen hoe het voelt.” Marthy Wachtberger is moeder van Casper – die sinds 11 jaar op ASVZ-locatie Merwebolder in Sliedrecht woont – en initiatiefnemer van Ouders voor Ouders.
“Normaal gesproken kiest een kind er zelf voor om uit huis te gaan, maar bij ons niet. Ik zat dus met heel veel vragen en emoties.”
“Omdat ik zeker in het begin de steun miste van iemand die hetzelfde ervaarde, kwam ik met het idee voor Ouders voor Ouders. Als lid van het bestuur van de Ouder-/VerwantenVereniging (OVV) heb ik Ouders voor Ouders bij ASVZ geopperd en de raad van bestuur vond het een heel goed plan. Zij hebben mijn idee aan VWS gestuurd met de vraag het te steunen. Dat is gelukt binnen het project Begeleiding à la carte. We kregen een coach, de organisatie is goed neergezet, er zijn folders gemaakt, de website is mooi en er is een poule van twaalf ouders, broers en zussen. Allen met ieder zijn of haar eigen ervaring en/of expertise.”
‘Je zorgen en je angsten delen, dat doe je nou eenmaal makkelijker met mensen die hetzelfde ervaren.’
Hanneke Kooiman, lid raad van bestuur ASVZ: “We vonden het initiatief van Marthy zo belangrijk dat we het voor de hele organisatie beschikbaar wilden stellen. Dus ook voor andere regio’s. Hoe open we ook staan voor alle vragen en hoe goed onze begeleiders ook in gesprek gaan met alle naasten, je zorgen en je angsten delen doe je nou eenmaal makkelijker met mensen die hetzelfde ervaren. Vanuit ASVZ faciliteren we dit dan ook graag.”
Ouders voor Ouders is er voor ouders, broers, zussen of andere familieleden van cliënten die bij ASVZ wonen. ASVZ ondersteunt het initiatief en zorgt ervoor dat ouders/verwanten weten dat ze hier terecht kunnen voor een luisterend oor. Bij Ouders voor Ouders kunnen ouders/verwanten hun verhaal delen met iemand uit de pool die iets vergelijkbaars heeft meegemaakt. Met iemand die hun écht begrijpt. Ouders voor Ouders is er voor kleine en grote vragen. En ook voor mensen die gewoon even hun hart willen luchten. Naast een gesprek over de moeilijke momenten, kun je ook mooie en bijzondere ervaringen met elkaar delen. Door te luisteren naar elkaars ervaringen en zorgen te delen, kan er meer begrip ontstaan. Dat is wat Ouders voor Ouders zo bijzonder maakt!
‘Eén van de effecten is dat medewerkers een betere relatie met ouders en verwanten krijgen, met meer onderling vertrouwen en beter begrip.’
Waardevol voor iedereen
Eén van de effecten is dat medewerkers een betere relatie met ouders en verwanten krijgen, wat weer een positief effect heeft op het onderling vertrouwen en de communicatie. Ouders kennen hun kinderen het beste, familieleden kennen hun verwanten het beste. Het zit soms in hele kleine dingen, die niet altijd even gemakkelijk gezien of gedeeld worden. Wanneer ouders en verwanten dan erkenning en herkenning vinden geeft dat rust en vertrouwen. En ook vaak waardevolle nieuwe inzichten waar de begeleiding op in kan spelen. “Het is voor ons enorm belangrijk om te weten waar ouders en verwanten mee zitten,” vult projectleider Bertina Spelt aan. Want met die informatie kunnen we de zorg en ondersteuning die we bieden nog meer op de persoon van de cliënt afstemmen.”
Goed faciliteren en niet overnemen
Bertina is vanuit ASVZ betrokken bij de ontwikkeling van Ouders voor Ouders dat nu echt een volwaardige status heeft. De organisatie heeft daarbij vooral gefaciliteerd en het project niet overgenomen van de ouders en verwanten. De pool van Ouders voor Ouders bestaat uit verschillende mensen zoals ouders, broers en zussen. Zij hebben allemaal een familielid die begeleiding krijgt van ASVZ. En hierdoor ook allemaal hun eigen ervaringen. Zo is er altijd iemand waarmee je ervaringen kunt delen.
‘We hebben duidelijke rollen en afspraken en bieden een basistraining aan voor de mensen die in de pool komen.’
Duidelijke rollen en afspraken
Bertina: “Een heldere rolverdeling en goede afspraken zijn erg belangrijk. Daarom bieden we een basistraining aan voor de mensen die in de pool komen. Zij kunnen dan met elkaar kennismaken en we geven toelichting wat er van de deelnemers aan de pool wordt verwacht. Wat doe je wel, wat doe je niet? Het gaat er binnen Ouders voor Ouders vooral om dat ouders en verwanten naar elkaar luisteren en eventueel nog wat tips en adviezen geven. Maar het is bijvoorbeeld niet de bedoeling dat zij de rol van klachtenfunctionaris of cliëntenvertrouwenspersoon gaan vervullen. Daarnaast is het belangrijk dat deelnemers van de pool weten naar wie zij kunnen doorverwijzen wanneer er sprake is van ernstigere problematiek. We hebben ook een vorm van nazorg geregeld. Bijvoorbeeld als iemand toch nog wil napraten over een moeilijk gesprek dat hij/zij heeft gehad.”
Goede communicatie intern en extern
Marthy: ‘ASVZ heeft ons de ruimte gegeven om invulling te geven aan Ouders voor Ouders zoals wij dat willen. En ze faciliteren ons. Als we een bijeenkomst willen, regelt ASVZ bijvoorbeeld de vergaderruimte. Ook krijgen we ondersteuning in communicatie. Zo hebben we een prachtige film gemaakt over Ouders voor Ouders en staat er een heldere uitleg op de ASVZ-website. Op deze webpagina staan onze deelnemers in de pool in beeld met hun profiel. Ook plaatsen we af en toe een artikel in AanZet, het ASVZ-magazine dat een keer per kwartaal verschijnt. Voor het verwijzen vanuit ASVZ is het wel essentieel dat bijvoorbeeld teamleiders en orthopedagogen weten dat het bestaat. Om hen te bereiken, sluit ik af en toe aan bij overleggen.”
‘Over Ouders voor Ouders is er nu een prachtige film gemaakt en staat een heldere uitleg op de ASVZ-website.’
Nog een paar tips
Bertina: “Voor organisaties die dit ook willen is het faciliteren vrij eenvoudig te regelen. Zorg bijvoorbeeld dat een coördinator wordt aangesteld om de ouders en verwanten aan elkaar te koppelen. Goede matches zijn enorm belangrijk. Wanneer ouders of andere familieleden gaan deelnemen aan de pool vullen ze een geheimhoudingsverklaring in. De garantie dat anderen niet worden ingelicht, maakt het laagdrempelig om contact op te nemen. Vertrouwen is natuurlijk cruciaal. Tenslotte is het belangrijk om doorverwijsmogelijkheden te bieden bij complexe problematiek.“
‘Uiteindelijk verbeteren we zo samen de zorg voor onze kinderen of familieleden.’
Win-win voor iedereen
“Om van Ouders voor Ouders een win-win situatie te maken voor iedereen geeft het projectteam of geven we elke drie maanden een terugkoppeling aan de raad van bestuur van ASVZ”, vertelt Marthy tot slot. “Ze willen graag weten wat er bij ouders en verwanten leeft om daar beleid, behandeling of zorg op af te kunnen stemmen. Daarbij blijven de input wel anoniem. Het is belangrijk dat mensen hun verhaal in vertrouwen kunnen doen en Ouders voor Ouders als onafhankelijk ervaren. Maar op deze manier wordt iedereen beter van Ouders voor Ouders; wijzelf als familieleden, de zorgorganisatie en hun begeleiders én natuurlijk onze eigen kinderen en verwanten die de zorg krijgen van ASVZ.”